На выездзе з Літвы ў Беларусь вялізныя чэргі з легкавых аўтамабіляў. Людзі стаяць да двух содняў і называюць сітуацыю катастрафічнай. На выездзе з Польшчы чэргі куды меншыя, але там праход «тармозяць» праверкі беларускіх сілавікоў. «Белсат» разбіраўся, што адбываецца на памежных пераходах.
Раніцай 28 траўня чарга аўтаў на пункце пропуску «Мядзінінкай» расцягнулася на 2,8 кіламетра і не становіцца карацейшай як мінімум з вечара 27 траўня, паведамляюць людзі, якія чакаюць уезду ў Беларусь.
«Час чакання толькі ўезду на Літоўскі памежны пераход даходзіць да 48 гадзін. Сітуацыя катастрафічная. У чарзе шмат перагонных машын на транзітных нумарах», – піша «Infotrans Media Belarus».
«Сёння [27 траўня. – Заў. рэд.]. Мытнае бязмежжа, якое пачалося ў суботу, калі працуе адзін канал», – пішуць у чатах, дзе абмяркоўваюць праходжанне мяжы.
Журналіст «Белсату» пад выглядам чалавека, які стаіць у чарзе, спытаў на гарачай лініі Дзяржпамежкамітэту Беларусі, чаму так адбываецца.
«Мы не ведаем. У нас усё працуе штатна», – адразаюць там.
Літоўскі бок не даў нам аператыўнага каментара, але мы накіравалі адпаведны запыт, і калі атрымаем адказ, то адразу паведамім.
«Указанне зверху»
На меркаванне тых, хто стаіць у чарзе, праблема на літоўскім баку.
«Літва працуе вельмі павольна. У чарзе шмат перагонных машын. Стаяць і літоўскія машыны. Бліжэй да шлагбаума стаяць незадаволеныя людзі і спыняюць усіх хто едзе без чаргі. Усе чакаюць нармальную змену на Літве. Такую мяжу адгрохалі, а толку няма, кажуць літоўцы. 7 пасоў [каналаў. – Заў. рэд.] у кожным кірунку, а працуюць толькі 2», – цытуе чалавека ў чарзе «Infotrans Media Belarus».
Пры гэтым мытная служба Літвы чамусьці паведамляе, што чэргаў з легкавых аўтамабіляў у бок Беларусі няма.
У тэлеграм-чатах адзін з удзельнікаў піша, што ў чаргу каля літоўскага памежнага пераходу стаў 25 траўня а 16:40, а беларускую мытню прайшоў толькі 27 траўня а 10:00. Усяго 41 гадзіну 20 хвілін. Іншы карыстальнік піша, што чакаць прыйшлося 38 гадзін.
Чэргі ёсць і ў бок Літвы. Паводле Дзярдпамежкамітэту Беларусі, днём 28 траўня каля «Каменнага логу» чакаюць 140 машын, а каля «Беняконяў» – 110.
Мяркуючы па каментарах, справа не ў беларускім баку.
«Я прыехаў учора а 11:15 у зону чакання, выклікалі сёння а 8:30. Беларусаў прайшлі за 10 хвілін, пашпартны ЛТ за 20 хвілін, а цяпер стаім калом на мытны кантроль, неяк доўга і старанна ўсіх даглядаюць», – піша яшчэ адзін удзельнік чату.
Іншы паведамляе, што гэта можа быць звязана з выбарамі ў Літве, другі тур якіх праходзіў 26 траўня:
«Ехалі ў ноч з суботы на нядзелю без чаргі прастаялі, каб уехаць у Літву 8,5 гадзін унутры мяжы. Кажу, што вы так павольна працуеце, а ён мне пра адказ: “У нас указанне зверху”».
Некаторыя ў чатах думаюць, што чэргі звязаныя з пашырэннем забароны на ўвоз тавараў з ЕЗ у Беларусь, якое пачне працаваць з 3 чэрвеня. Аднак забарона не тычыцца фізічных асобаў, якія вязуць тавары для асабістага карыстання. У аднаведных чатах абмяркоўваюць таксама нейкія магчымыя змены для тых аўтаў, якія вязуць праз Беларусь транзітам, але афіцыйнай інфармацыі на гэты конт мы не знайшлі.
З Польшчы ехаць лягчэй, але тармозяць «гутаркі» на мяжы
На мяжы з Польшчай у кірунку Беларусі сітуацыя 27 траўня была значна лепшая, расказаў «Белсату» чытач.
«Па цяперашніх часах можна сказаць, што чаргі амаль не было – дзесьці 25-30 аўтаў да шлагбаума, чарга рухалася даволі хутка. Унутры было запоўнена, але таксама актыўна прасоўваліся. Чытаў у чатах, дзе абмяркоўваюць чэргі, што неяк нераўнамерна праязджаюць – хтосьці кажа, што хутка праехалі, хтосьці, што стаялі доўга і незразумела чаму. Маю на гэты конт версію са свайго досведу – праход мяжы тармозяць «размовы», на якія адводзяць нейкую колькасць людзей», – кажа суразмоўца.
Паводле яго словаў, на «размову» забіраюць падчас праверкі пашпартоў – камусьці яго проста не аддаюць, пытаюцца нумар тэлефону і папярэджваюць: «Чакайце, з вамі паразмаўляюць».
«Чаканне гэтае можа доўжыцца гадзінамі, бо такіх людзей даволі многа. Але ў асноўным гэта ўкраінцы. Як мне падалося, іх на размовы выклікаюць усіх без выключэння, і некаторыя са слязьмі, дзецьмі і хатнімі гадаванцамі вяртаюцца назад у Польшчу, а аўтобус ці маршрутка з папутнікамі едзе далей без іх.
Але ж час на чаканне ўжо змарнаваны. Сярод беларусаў, якіх адвадзілі ўбок і казалі чакаць размовы, большасць маладыя мужчыны, хлопцы. Як расказвалі тыя, хто выходзіў пасля размоваў, нейкія людзі ў форме памежнікаў, якія не прадстаўляюцца, “калупаюцца” у тэлефоне, цікавяцца ў чалавека, дзе працуе, куды ездзіў, з якой мэтай. Усё гэта запісваецца на відэа.
Вядома ж, яны не тлумачаць, як выбіраюць, з кім паразмаўляць, але выглядае так, што ў іх ёсць нейкія “чорныя спісы”, бо, як кажуць тыя, хто выходзіў пасля размоваў, яны кудысьці паглядаюць. Таксама па нейкай базе нумар тэлефону прабіваюць. Гэта не стоадсоткава, але, здаецца, нікога з беларусаў не затрымалі, пакуль мы там чакалі. Пасля размоў людзі вярталіся і ехалі далей», – працягвае суразмоўца.
Праваабаронцам вядомыя выпадкі, калі пасля падобных размоваў людзей затрымлівалі. У 2023 годзе не менш як 207 асобаў затрыманыя па вяртанні ў Беларусь.
У бок Польшчы чэргі ўжо традыцыйна вялікія. Днём 28 траўня пад Берасцем чакала 230 легкавых аўтамабіляў.
Арсен Рудэнка belsat.eu
