Patriarcha Konstantynopola: rosyjska Cerkiew jest współodpowiedzialna za wojnę na Ukrainie

Ekumeniczny Patriarcha Konstantynopola Bartłomiej, zwierzchnik, według tradycji, najważniejszej Cerkwi prawosławnej, powiedział podczas wizyty na Litwie, że rosyjskie duchowe zasady okazały się bezdusznymi.

Bartłomiej bezpośrednio nawiązał tu do terminu „duchowe spoiwa” użytego po raz pierwszy przez Władimira Putina dekadę temu na określenie wartości mających spajać Rosję i tzw. „rosyjski świat”. Od tego czasu termin ten jest używany w tym kraju.

Według słów Bartłomieja rosyjska Cerkiew jest współodpowiedzialna razem z władzami Rosji za pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Dodał, że po wojnie potrzebne będzie „duchowe odrodzenie” Rosji.

– Cerkiew i państwowe kierownictwo Rosji współpracowały w zbrodniczej agresji i podzieliły się odpowiedzialnością za związane z nią zbrodnie, takie jak szokujące porywanie ukraińskich dzieci – podkreślił patriarcha Konstantynopola.

Dodał, że rosyjskie władze używają Cerkwi jako instrumentu dla osiągnięcia swoich strategicznych celów.

– Nasz międzyreligijny dialog powinien być skupiony na sposobach przeciwstawiania się i neutralizacji możliwości Patriarchatu Moskiewskiego do podważania jedności i teologicznego legitymizowania działań przestępczych – powiedział Bartłomiej I.

Po tym jak w 2018 roku Konstantynopol nadał autokefalię ukraińskiej Cerkwi niezależnej od Moskwy, Patriarchat Moskwy i Wszechrusi zerwał jednostronnie relację i komunię z Patriarchatem Konstantynopola.

Po rozpoczęciu pełnowymiarowej agresji rosyjskiej na Ukrainę Bartłomiej I niejednokrotnie krytykował rosyjskie władze i rosyjską Cerkiew. Mimo podeszłego wieku odwiedził także Polskę, gdzie spotkał się z ukraińskimi uchodźcami.

Wizyta Bartłomieja na Litwie jest związana z sytuacją Cerkwi w tym kraju. Duchowny odwiedził formującą się w kraju wspólnotę wiernych i spotkał z pięcioma duchownymi, którzy w zeszłym miesiącu zostali przywróceni do kapłaństwa.

Jak pisze litewska agencja BNS, ci księża zostali odsunięci od kapłaństwa zeszłego lata przez metropolitę Inokentija, zwierzchnika litewskiej Cerkwi Patriarchatu Moskiewskiego (Eparchia Wileńska i Litewska Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego). Jako powód podano domniemane przestępstwa kanoniczne, składanie fałszywych zeznań, nieposłuszeństwo i spiskowanie.

Jednak Synod w Konstantynopolu wstawił się za ukaranymi duchownymi i stwierdził, że przyczyny ich „wynikają wcale nie z kryteriów kościelnych, ale z uzasadnionego sprzeciwu tych duchownych wobec wojny na Ukrainie” i przywrócił im status księży.

Księża i wierni, którzy nie zgadzają się ze stanowiskiem obecnych władz Cerkwi na Litwie, liczą, że patriarcha Konstantynopola utworzy na Litwie podporządkowaną mu stałą strukturę kościelną.

Litewska Cerkiew Prawosławna zapewnia jednak, że zabiega o większą autonomię i zbliża się do statusu autokefalii, czyli niezależnej wspólnoty.

Prawosławie pojawiło się na Litwie już w czasach Wielkiego Księstwa Litewskiego, zanim jeszcze powstało niezależne Księstwo Moskiewskie. Obecnie wschodnie chrześcijaństwo wyznaje na Litwie niespełna 10 procent mieszkańców. Struktura wyznawców prawosławia w tym kraju w ostatnim czasie zaczęła się dość szybko zmieniać, nie tylko z powodu stanowiska Litwy wobec Rosji. Wcześniej większość prawosławnych na Litwie poczuwała się do związków z Rosją, bo ma rosyjskie korzenie lub jest co najmniej rosyjskojęzyczna i ma sentyment do czasów ZSRS. Jednak od 2020 roku na Litwie osiedlają się wyznający prawosławie uchodźcy z Białorusi i Ukrainy, a także uchodźcy z Rosji, mający negatywny stosunek do Kremla i rosyjskiej Cerkwi.

Podczas wizyty w Wilnie Bartłomiej podpisał z premier Litwy Ingridą Šimonyte porozumienie o współpracy między państwem litewskim a Patriarchatem Konstantynopola.

MaH/belsat.eu wg unian.net, zw.lt